Kemik iltihabı, tıbbi adıyla osteomiyelit, kemiğin bakteriyel veya nadiren mantar kaynaklı bir enfeksiyon sonucu iltihaplanmasıdır.
Bu hastalık genellikle ağrı, şişlik, ateş ve hareket kısıtlılığı ile kendini gösterir. Erken teşhis edilmediğinde ise kemiğe ciddi zarar verebilir ve kalıcı hasarlara yol açabilir.
Bu makalede kemik iltihabının ne olduğunu, belirtilerini, nedenlerini, tanı ve tedavi yöntemlerini detaylı şekilde inceleyeceğiz.
Kemik İltihabı (Osteomiyelit) Nedir?
Kemik iltihabı, kemik dokusunun enfeksiyon kapması sonucu gelişen bir hastalıktır.
Enfeksiyon genellikle kan dolaşımı yoluyla, açık yaralar üzerinden veya cerrahi müdahaleler sonrası kemiğe ulaşır.
Bu durum hem çocuklarda hem yetişkinlerde görülebilir; ancak şeker hastaları, bağışıklık sistemi zayıf bireyler ve ağız-diş cerrahisi geçiren hastalar daha yüksek risk altındadır.
Kemik İltihabının Nedenleri
1. Bakteriyel Enfeksiyonlar
Kemik iltihabının en yaygın nedeni Staphylococcus aureus adlı bakteridir. Bu bakteri vücuda girdikten sonra kemiğe yerleşerek iltihaplanmaya neden olur.
2. Diş veya Çene Enfeksiyonları
Özellikle diş kökü apsesi veya implant sonrası enfeksiyonlar, çene kemiğinde osteomiyelite yol açabilir.
3. Travma veya Cerrahi Müdahale
Kırık, yaralanma veya cerrahi operasyon sonrası kemiğin dış ortamla teması, enfeksiyon riskini artırır.
4. Zayıf Bağışıklık Sistemi
Şeker hastalığı, böbrek yetmezliği veya uzun süreli kortizon kullanımı, enfeksiyon gelişimini kolaylaştırır.
Kemik İltihabının Belirtileri
Kemik iltihabı belirtileri, enfeksiyonun yerine ve şiddetine göre değişebilir.
Ancak en sık görülen semptomlar şunlardır:
-
Kemiğin bulunduğu bölgede şiddetli ağrı
-
Şişlik ve kızarıklık
-
Ateş ve halsizlik
-
Ciltte ısı artışı
-
İltihaplı akıntı (apse)
-
Hareket kısıtlılığı
-
Ağız veya çenede irin akıntısı (çene osteomiyelitinde)
Osteomiyelit Türleri
1. Akut Osteomiyelit
Enfeksiyonun hızlı geliştiği, genellikle birkaç gün içinde ortaya çıkan durumdur.
Ateş ve ağrı belirgindir, erken müdahale ile tamamen iyileşme mümkündür.
2. Kronik Osteomiyelit
Tedavi edilmemiş veya tekrarlayan enfeksiyonların sonucu oluşur.
Kemik dokusu zarar görür, uzun süreli antibiyotik ve cerrahi temizlik gerekebilir.
Kemik İltihabı (Osteomiyelit) Tanısı
Tanı, klinik muayene ve görüntüleme yöntemleriyle konur.
1. Fizik Muayene
Enfeksiyonun bulunduğu bölgede şişlik, ağrı ve kızarıklık değerlendirilir.
2. Kan Testleri
Yüksek beyaz kan hücresi (WBC) ve C-reaktif protein (CRP) değerleri enfeksiyonu gösterir.
3. Görüntüleme Yöntemleri
-
Röntgen: Kemik hasarını gösterir (geç evrede).
-
MRI / BT: Enfeksiyonun yayılımını net şekilde ortaya koyar.
-
Kemik Sintigrafisi: Enfeksiyonun aktif olduğu alanı belirler.
4. Biyopsi
Küçük bir kemik örneği alınarak enfeksiyonun nedeni laboratuvar ortamında tespit edilir.
Kemik İltihabı Tedavisi
Tedavinin amacı enfeksiyonu ortadan kaldırmak, ağrıyı azaltmak ve kemik dokusunu korumaktır.
1. Antibiyotik Tedavisi
-
Enfeksiyonun tipine göre damar içi (IV) veya ağızdan antibiyotik uygulanır.
-
Tedavi süresi genellikle 4 ila 6 hafta arasındadır.
2. Cerrahi Müdahale
İlerlemiş vakalarda enfekte doku ve ölü kemik kısmı cerrahi olarak temizlenir.
Gerekirse kemik grefti veya metal plak gibi destek materyalleri yerleştirilir.
3. Destekleyici Tedavi
-
Ağrı kesiciler
-
Enfeksiyon bölgesinin steril tutulması
-
Beslenme desteği ve bağışıklık güçlendirme
Çene Kemiği İltihabı (Maksillofasiyal Osteomiyelit)
Diş enfeksiyonları veya başarısız implant uygulamaları sonrası çene kemiğinde osteomiyelit gelişebilir.
Bu durumda belirtiler şunlardır:
-
Diş etinden irin akışı
-
Şiddetli çene ağrısı
-
Ağız kokusu
-
Dişlerin gevşemesi
Tedavi, antibiyotik desteği ve gerektiğinde çene cerrahisi müdahalesi ile gerçekleştirilir.
Kemik İltihabı Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmediğinde enfeksiyon:
-
Kemiğin erimesine neden olur
-
Kan dolaşımıyla diğer organlara yayılabilir
-
Kronik ağrı ve hareket kısıtlılığına yol açar
-
İleri durumlarda ampütasyon (uzvun alınması) gerekebilir
Bu nedenle erken teşhis ve profesyonel tedavi büyük önem taşır.
Kemik İltihabından Korunma Yolları
-
Ağız ve diş sağlığını düzenli koruyun
-
Yaralanmalarda steril temizlik yapın
-
Şeker hastalığı varsa kan şekeri kontrolünü sağlayın
-
Cerrahi operasyon sonrası doktor kontrollerini aksatmayın
-
Antibiyotik tedavisini doktorun önerdiği süre boyunca uygulayın